Duy trì quan trắc mạng lưới các điểm trọng lực tuyệt đối trên các đảo và ven bờ biển Việt Nam phục vụ quan trắc nâng hạ khối địa động lực để hiệu chỉnh mực nước biển trung bình hằng năm trong kịch bản biến đổi khí hậu

Tham vấn chính sách, pháp luật 15/08/2020

Dự án được đề xuất bắt đầu thực hiện từ năm 2021 nhằm quan trắc địa động lực để xác định chuyển dịch đứng tại các trạm nghiệm triều để cải chính số liệu đo đo mực nước biển trung bình hàng năm phục vụ đánh giá độ dâng của nước biển và cập nhật số liệu cho tính toán và xây dựng kịch bản biến đổi khí hậu.

Căn cứ pháp lý triển khai thực hiện nhiệm vụ gồm: Nghị quyết số 24- NQ/TW ngày 3/6/2013 Hội nghị Trung ương 7 khóa XI về chủ động ứng phó với biến đổi khí hậu, tăng cường quản lý tài nguyên và bảo vệ môi trường; Quyết định số 2139/QĐ-TTg ngày 05 tháng 12 năm 2011 của Thủ tướng Chính phủ phê duyệt Chiến lược Quốc gia về Biến đổi khí hậu.

Sự biến đổi khí hậu trên toàn cầu đang hàng ngày gây ra sự nóng lên của Trái Đất, kéo theo đó là vô số hệ lụy như băng tan, nước biển dâng cao… Tại Việt Nam, mực nước biển dâng không những làm diện tích đất đai bị thu hẹp, mà còn làm nhiễm mặn một số nguồn nước ngọt, tác động xấu tới sản xuất nông nghiệp. Dự báo đến năm 2030, khoảng 45% diện tích của Đồng bằng sông Cửu Long sẽ bị nhiễm mặn cục bộ và gây thiệt hại nặng nề cho ngành trồng trọt (khoảng 17 tỉ USD) cũng như hệ thống cấp nước ở các vùng trũng của Nam Bộ. 

Việc đánh giá độ dâng của mực nước biển trung bình căn cứ trên các số liệu đo mực nước tại các trạm nghiệm triều. Tuy nhiên, các số liệu đo được chỉ thể hiện độ dâng tương đối do chưa xét đến yếu tố trồi lún của lục địa. Việc xác định yếu tố này đưa vào cải chính số liệu sẽ cung cấp độ dâng tuyệt đối và đánh giá được đúng bản chất của hiện tượng nước biển dâng.

Với việc áp dụng phương pháp đo trọng lực tuyệt đối kết hợp với đo GNSS trong nhiều năm với chuỗi số liệu có thể xác định được mức độ trồi lún của lục địa trên cơ sở phân tích, tính toán từ đó có thể đưa vào cải chính để xác định độ dâng chính xác của mực nước biển phục vụ xây dựng các kịch bản ứng phó phù hợp theo từng giai đoạn cụ thể.Vì vậy, việc xây dựng và thực hiện nhiệm vụ: “Duy trì quan trắc mạng lưới các điểm trọng lực tuyệt đối trên các đảo và ven bờ biển Việt Nam phục vụ quan trắc nâng hạ khối địa động lực để hiệu chỉnh mực nước biển trung bình hằng năm trong kịch bản biến đổi khí hậu”là thực sự cần thiết.

Nhiệm vụ triển khai tập trung vào đo lặp GNSS (GPS) trên mạng lưới các điểm GNSS tại các trạm hải văn; Đo lặp trọng lực tuyệt đối tại các trạm hải văn ven biển; -Đo dẫn thủy chuẩn hạng II tại các cụm điểm thuộc khu vực các trạm hải văn;Tính toán xử lý số liệu đo, tính toán các vec tơ chuyển dịch dựa trên số liệu đo lặp.

Ngoài báo cáo tổng kết, sản phẩm của dự án chủ yếu gồm: Chuỗi số liệu quan trắc GNSS, Trọng lực và thủy chuẩn; Kết quả tính toán và phân tích các số liệu quan trắc; Bản đồ biểu diễn các chuyển dịch.

Việc thực hiện quan trắc hàng năm trên hệ thống các mốc quan trắc đã được xây dựng trong giai đoạn trước đảm bảo tính hiệu quả về kinh tế. Việc đưa ra các số liệu đánh giá đúng thực trạng nước biển dâng là cơ sở cho việc xây dựng các kịch bản phù hợp, giảm thiểu các thiệt hại từ nguy cơ nước biển dâng nói riêng và biến đổi khí hậu nói chung. Điều này góp phần ổn định kinh tế chính trị xã hội, tăng cường sự phát triển bền vững. 

Việc thực hiện Dự án không tác động tiêu cực đến môi trường do các thiết bị hoạt động trong phạm vi hẹp, nguồn năng lượng tiêu thụ nhỏ và không có xả thải, mục tiêu của Dự án hướng đến bảo vệ môi trường trước nguy cơ mang lại từ hiểm họa nước biển dâng do biến đổi khí hậu.