Đánh giá thực trạng quản lý, sử dụng đất khu, cụm công nghiệp; khu chế xuất và khu công nghệ cao nhằm nâng cao hiệu quả quản lý nguồn lực đất đai, thu hút đầu tư phát triển kinh tế đất nước

Tham vấn chính sách, pháp luật 10/08/2020

Dự án được đề xuất thực hiện trong giai đoạn 2021-2023 nhằm đánh giá thực trạng quản lý, sử dụng đất khu, cụm công nghiệp; khu chế xuất và khu công nghệ cao. - Đánh giá các thuận lợi, khó khăn vướng mắc do cơ chế, chính sách đất đai ảnh hưởng đến phát triển bền vững các khu, cụm công nghiệp; khu chế xuất và khu công nghệ cao; đồng thời đề xuất các giải pháp quản lý, sử dụng hợp lý, hiệu quả quỹ đất phát triển khu, cụm công nghiệp; khu chế xuất và khu công nghệ cao nhằm nâng cao hiệu quả quản lý nguồn lực đất đai.

Căn cứ pháp lý đề xuất thực hiện nhiệm vụ gồm: Nghị quyết số 17/ NQ-CP ngày 18/9/ 2019 của Chính phủ thực hiện Kết luận số 36-KL/TW ngày 06/9/2018 của Bộ Chính trị về đẩy mạnh thực hiện Nghị quyết trung 6 khóa XI về tiếp tục đổi mới chính sách, pháp luật về đất đai trong thời kỳ đẩy mạnh toàn diện công cuộc đổi mới, tạo nền tảng để đến năm 2020 nước ta cơ bản trở thành nước công nghiệp theo hướng hiện đại; Nghị quyết số 39- NQ/TW ngày 15/01/ 2019 của Bộ Chính trị về nâng cao hiệu quả quản lý, khai thác, sử dụng và phát huy các nguồn lực của nên kinh tế; Nghị quyết số 30/NQCP ngày 12/3/ 2020 của Chính phủ về việc ban hành Chương trình hành động của Chính phủ thực hiện Nghị quyết số 39-NQ/TW ngày 15/01/2019; Nghị quyết số 134/2016/QH13 ngày 09/4/2016 về điều chỉnh quy hoạch sử dụng đất đến năm 2020 và kế hoạch sử dụng đất kỳ cuối 2016- 2020 cấp quốc gia.

Thời gian qua, việc quản lý, khai thác, sử dụng và phát huy các nguồn lực của nền kinh tế, trong đó có nguồn lực tài nguyên thiên nhiên là đất đai đã đóng góp quan trọng vào sự nghiệp đổi mới, phát triển và hội nhập đất nước. Tuy nhiên, việc quản lý, khai thác, sử dụng, phát huy nguồn lực còn hạn chế, bất cập; việc quản lý, khai thác và sử dụng tài nguyên chưa hiệu quả. Diện tích đất sử dụng kém hiệu quả hoặc chưa sử dụng còn lớn; nhiều dự án sử dụng quỹ đất lớn nhưng chưa đưa vào sử dụng, tình trạng dự án treo còn diễn ra phổ biến; nhiều địa phương buông lỏng quản lý dẫn đến tình trạng đất bị hoang hóa, bị lấn chiếm, tự ý chuyển đổi mục đích sử dụng đất, gây ô nhiễm môi trường, ảnh hưởng đến sản xuất nông nghiệp và gây thất thu ngân sách nhà nước

Việc quản lý quy hoạch các khu công nghiệp không nhất quán, chưa nghiêm; việc điều chỉnh, chuyển đổi mục đích sử dụng đất khu công nghiệp không hợp lý; công tác đầu tư hạ tầng một số khu công nghiệp kéo dài nhiều năm, không bảo đảm đúng tiến độ theo quy hoạch do vướng đền bù giải tỏa; quản lý bố trí cho thuê đất tại từng khu công nghiệp chưa tốt, dẫn đến hiện tượng chia lô bán nền không đúng quy hoạch; quỹ đất còn trống sẵn sàng cho thuê hiện không nhiều, lại bị chia cắt, phân tán manh mún; một số doanh nghiệp lợi dụng chính sách ưu đãi về miễn giảm thuế để dành phần, chuyển nhượng, thuê lại kiếm lợi; nhiều diện tích đất chậm triển khai, không được đưa vào sản xuất. Nhiều đơn vị cho thuê lại đất hoặc nhà xưởng trên đất không đúng mục đích, ngành nghề quy định tại khu công nghiệp. Đối với các cụm công nghiệp thuộc thẩm quyền cấp tỉnh thành lập nên phát triển còn dàn trải, diện tích chiếm đất khá lớn, trong khi đó tỷ lệ diện tích đất đưa vào sử dụng còn thấp, gây lãng phí và bức xúc trong dư luận.

Địa chỉ ứng dụng sản phẩm có: Tổng cục Quản lý đất đai - Bộ Tài nguyên và Môi trường; Bộ Kế hoạch và Đầu tư, Bộ Công Thương và các Bộ, ngành liên quan; UBND các tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương; Các tổ chức, viện nghiên cứu, người sử dụng đất.

Các nhiệm vụ chủ yếu được thực hiện gồm: Điều tra, thu thập, đánh giá thông tin, tài liệu, bản đồ liên quan tại khu, cụm công nghiệp; khu chế xuất và khu công nghệ cao tại các địa bàn điều tra; Rà soát, đánh giá hiện trạng sử dụng đất với quy hoạch được duyệt các khu, cụm công nghiệp; khu chế xuất và khu công nghệ cao; Đánh giá tác động khu, cụm công nghiệp; khu chế xuất và khu công nghệ cao đến kinh tế - xã hội, môi trường; Đánh giá thực trạng quản lý, sử dụng quỹ đất khu, cụm công nghiệp; khu chế xuất và khu công nghệ cao;lĐánh giá các thuận lợi, khó khăn vướng mắc; đề xuất cơ chế, chính sách đất đai nhằm thúc đẩy phát triển bền vững các khu, cụm công nghiệp; khu chế xuất và khu công nghệ cao.

Các sản phẩm dự kiến gồm: Báo cáo tổng hợp kết quả dự án “Điều tra, đánh giá thực trạng quản lý, sử dụng đất khu, cụm công nghiệp; khu chế xuất và khu công nghệ cao nhằm nâng cao hiệu quả quản lý nguồn lực đất đai, thu hút đầu tư phát triển kinh tế đất nước”; Hệ thống bản đồ, dữ liệu hiện trạng, quy hoạch các khu vực đất khu, cụm công nghiệp; khu chế xuất và khu công nghệ; Các báo cáo chuyên đề của dự án.