Vấn đề ô nhiễm không khí trên địa bàn thành phố Hà Nội và Thành phố Hồ Chí Minh

Thông tin chỉ đạo điều hành 30/10/2019

Trong tháng 9/2019 và một số ngày đầu tháng 10/2019, vấn đề ô nhiễm không khí trên địa bàn thành phố Hà Nội và Thành phố Hồ Chí Minh đã nhận được sự quan tâm của cộng đồng cũng như các cơ quan truyền thông.

Kết quả quan trắc cho thấy chất lượng không khí theo xu hướng biến động của PM10 và PM2.5 tại thành phố Hà Nội chịu tác động rất nhiều từ điều kiện thời tiết khí hậu (hiện tượng nghịch nhiệt) kết hợp với các nguồn ô nhiễm vốn có và hoạt động đốt rơm rạ trong mùa thu hoạch, dẫn đến chỉ số chất lượng không khí (AQI) tăng cao, hiện tượng này mang tính cục bộ tại một số khu vực, một số thời điểm nhất định. Tuy nhiên, kết quả quan trắc diễn biến từ năm 2010 đến nay của Bộ Bộ Tài nguyên và Môi trường cho thấy, nồng độ bụi PM10 và PM2.5 có xu hướng giảm. Đối chiếu với kết quả quan trắc từ trạm của Đại sứ quán Mỹ trong giai đoạn từ 2016 - 2018 cũng cho thấy xu hướng tương ứng đối với nồng độ PM2.5. Tại Thành phố Hồ Chí Minh, kết quả quan trắc cho thấy có sự gia tăng mạnh mẽ nồng độ bụi PM2.5 trong không khí, tuy nhiên phần lớn vẫn nằm trong giới hạn cho phép của QCVN 05:2013/BTNMT do hiện tượng nghịch nhiệt, sương mù quang hóa. So sánh nồng độ bụi PM2.5 trung bình tháng qua các năm từ 2013 – 2019 cho thấy, nồng độ bụi PM2.5 trung bình tháng năm 2019 có xu hướng giảm qua các năm; riêng tháng 9, nồng độ bụi tăng mạnh so với các tháng trước đó và so với cùng kỳ các năm từ 2015-2018.

Nhìn chung, tại thành phố Hà Nội, thành phố Hồ Chí Minh, hiện tượng ô nhiễm không khí chỉ đối với chỉ số PM2.5, PM10 và mang tính cục bộ tại một số khu vực, một số thời điểm nhất định; các thông số khác vẫn nằm trong ngưỡng quy chuẩn cho phép. Bụi PM2.5 và chỉ số AQI ở mức xấu hơn trong thời gian đêm và sáng sớm, do điều kiện thời tiết khí hậu (hiện tượng nghịch nhiệt) kết hợp với các nguồn ô nhiễm từ các hoạt động dân sinh, sản xuất công nghiệp, nông nghiệp, giao thông vận tải.... Thời gian còn lại trong ngày khi có thay đổi về điều kiện thời tiết, các thông số này sẽ giảm đi.

So sánh với một số thành phố trong khu vực châu Á (số liệu của 15 trạm quan trắc tự động đặt do Đại sứ quán/Lãnh sự quán Mỹ lắp đặt tại các thành phố của một số nước Châu Á trong giai đoạn 2016 -2018) cho thấy thành phố Hà Nội năm 2016, 2017 đứng thứ 10 trên 15 thành phố, ở mức độ ít ô nhiễm (số 1 là mức ô nhiễm cao nhất), năm 2018, đứng ở vị trí 11/15 (cải thiện 01 vị trí; Thành phố Hồ Chí Minh cả 3 năm từ 2016 -2018 được xếp 15/15, tức là chất lượng không khí tốt nhất trong số 15 thành phố mà Hoa Kỳ đặt thiết bị quan trắc.