Các nhiệm vụ thực hiện gồm: Kiểm soát chặt chẽ các nguồn thải trực tiếp gây ô nhiễm, suy thoái môi trường vùng biển ven bờ. Quan trắc thường xuyên mức độ tác động của các nguồn gây ô nhiễm biển từ đất liền, đặc biệt là từ các lưu vực sông, từ các vùng canh tác nông nghiệp ven biển sử dụng hóa chất, thuốc bảo vệ thực vật có nguồn gốc hóa chất; Thực hiện nghiêm các quy định về đánh giá tác động môi trường, kiểm soát chặt chẽ các dự án quai đê, lấn biển, đổ đất đá, cát, sỏi, vật liệu xây dựng xuống biển; kiểm soát, ngăn chặn hoàn toàn việc đổ chất thải nguy hại xuống biển dưới mọi hình thức; Lập kế hoạch xử lý các cơ sở gây ô nhiễm vùng ven biển; cải tạo chất lượng nguồn nước tại các lưu vực sông, cửa sông ven biển, các vùng nước biển ven bờ đã bị ô nhiễm, suy thoái; Xây dựng năng lực ứng phó nhanh, hiệu quả với ô nhiễm dầu, sự cố môi trường trên biển, vùng cửa sông ven biển; kiểm tra, giám sát chặt chẽ các yêu cầu về điều kiện, năng lực phòng ngừa, ứng phó sự cố của tàu, thuyền vận chuyển dầu, hóa chất hoạt động trên biển hoặc đi qua các vùng biển nước ta cũng như các kho chứa xăng dầu, hóa chất, thuốc bảo vệ thực vật vùng ven biển, trên các đảo; Xây dựng cơ chế khuyến khích người dân và cộng đồng tham gia giám sát và quản lý ô nhiễm môi trường biển; Điều tra, đánh giá sức chịu tải môi trường của các khu vực biển, hải đảo ở vùng rủi ro ô nhiễm cao hoặc rất cao; công bố các khu vực biển, hải đảo không còn khả năng tiếp nhận chất thải.

Về kiểm soát chặt chẽ các nguồn thải trực tiếp gây ô nhiễm, suy thoái môi trường vùng biển ven bờ

Công tác kiểm soát các nguồn thải được Bộ TN&MT triển khai thực hiện thông qua việc thống kê, đánh giá tình hình sử dụng biển để xả thải. Theo báo cáo của 28 tỉnh, thành phố trực thuộc trung ương có biển, hiện nay đã thống kê được 647 đơn vị, doanh nghiệp có hoạt động xả thải trực tiếp ra biển với lưu lượng 88.667,902 m3/ngày đêm, trong đó 154/647 đơn vị, doanh nghiệp chiếm 23,8% có lưu lượng xả thải 1.000m3/ngày đêm ra biển. Tuy nhiên, một số địa phương báo cáo chậm, báo cáo chưa đầy đủ về hiện trạng hệ thống xử lý chất thải, nước thải và hoạt động giám sát môi trường đối với 357 đơn vị, doanh nghiệp theo yêu cầu của Bộ TN&MT.

Năm 2019, Bộ TN&MT đã tham mưu cho Chính phủ ban hành Quyết định số 1746/QĐ-TTg về Kế hoạch hành động quốc gia về quản lý rác thải nhựa đại dương đến năm 2030. Mục tiêu của Kế hoạch là thực hiện có kết quả các sáng kiến và cam kết của Việt Nam với quốc tế về việc giải quyết các vấn đề rác thải nhựa mà trọng tâm là rác thải nhựa đại dương, bảo đảm ngăn ngừa việc xả rác thải nhựa từ các nguồn thải trên đất liền và các hoạt động trên biển, phấn đấu đưa Việt Nam trở thành quốc gia tiên phong trong khu vực về giảm thiểu rác thải nhựa đại dương. Ngoài ra, Bộ cũng đã và đang tổ chức nhiều hoạt động truyền thông, góp phần tạo được sự chuyển biến mạnh mẽ trong nhận thức và hành động của toàn xã hội trong giảm thiểu rác thải nhựa.

Hệ thống theo dõi, giám sát, quan trắc môi trường biển

Hệ thống mạng lưới trạm quan trắc khí tượng hải văn cố định: Đối với các trạm hải văn cố định, số lượng không nhiều; cả nước có 27 trạm, trong số đó 10 trạm đã ngừng hoạt động, được thiết lập dọc theo ven bờ và hải đảo thuộc chủ quyền Việt Nam. Đối với các trạm hải văn hiện đang hoạt động, phân bố của chúng dọc theo ven bờ và hải đảo, trong đó tập trung nhiều ở phần phía bắc ven bờ vịnh Bắc Bộ, còn thưa nhất là ven bờ biển miền Trung.

Trạm quan trắc môi trường biển thuộc mạng lưới quan trắc môi trường quốc gia: Hiện tại cả nước chỉ có 03 trạm biển gồm 01 trạm quan trắc biển xa bờ và 02 trạm quan trắc biển gần bờ. Số liệu quan trắc về môi trường biển chủ yếu là nước biển ven bờ, trầm tích biển ven bờ cũng có số liệu tuy nhiên rất ít, không đều theo các năm.

Nhằm kiểm soát, ngăn chặn hoàn toàn việc đổ chất thải nguy hại xuống biển dưới mọi hình thức, Bộ TN&MT đã cấp 05 giấy phép nhận chìm ở biển cho các chủ đầu tư sau: Công ty TNHH Điện lực Vĩnh Tân 1; Công ty Cổ phần Thép Hòa Phát Dung Quất; Công ty TNHH Hóa dầu Long Sơn; Công ty TNHH Điện Nghi Sơn II; Ban Quản lý dự án Nhiệt điện 3 - Chi nhánh Công ty TNHH MTV Tổng Công ty Phát điện 1.

Công tác lập Quy hoạch sử dụng biển, quy hoạch tổng thể khai thác, sử dụng bền vững tài nguyên vùng bờ, trong đó có các nội dung quy hoạch nhận chìm ở biển đang được xây dựng. Hiện nay, Bộ tiếp tục nghiên cứu, xây dựng nguyên tắc, tiêu chí xác định vị trí nhận chìm; quy định kỹ thuật, quy chuẩn kỹ thuật đối với vật chất và khu vực nhận chìm ở biển.

Liên quan đến nhiệm vụ triển khai các hoạt động giám sát, khắc phục và giải quyết hậu quả sự cố tràn dầu trên biển, Bộ TN&MT đã thực hiện Dự án “Xây dựng hoàn chỉnh hệ thống bản đồ nhạy cảm do dầu tràn khu vực ven biển phía Nam và Tây Nam Bộ phục vụ ứng phó, khắc phục và giải quyết hậu quả sự cố tràn dầu trên biển vùng Vịnh Thái Lan" với sản phẩm là “Bản đồ nhạy cảm do dầu tràn khu vực ven biển phía Nam và Tây Nam Bộ tỷ lệ 1/50.000”.

Ngoài ra, dự án “Nghiên cứu xây dựng quy trình lập hồ sơ đòi bồi hoàn chi phí ứng phó, khắc phục sự cố tràn dầu trên biển”, với sản phẩm là “Quy định việc lập hồ sơ đòi bồi hoàn chi phí ứng phó, khăc phục sự cố tràn dầu và thiệt hại do dầu tràn gây ra”. Các nội dung về điều tra, đánh giá, xác định thiệt hại và lập hồ sơ đòi bồi thường thiệt hại, kế hoạch phục hồi môi trường do dầu tràn cũng được dự kiến ban hành các văn bản quy phạm pháp luật theo quy định.

Bộ TN&MT đã hỗ trợ địa phương xác định nguyên nhân dầu vón cục trôi dạt vào bờ biển như: khu vực Biển Rạng, huyện Núi Thành, Quảng Nam; khu vực biển Bà Rịa - Vũng Tàu năm 2017. Bộ đã phối hợp chặt chẽ với Ủy ban Quốc gia Ứng phó sự cố, Thiên tai và Tìm kiếm cứu nạn và các bộ ngành liên quan trong công tác chỉ đạo ứng phó sự cố tràn dầu, hóa chất độc trên biển. Cụ thể: vụ việc chìm 09 tàu 2017 tại Bình Định; cháy tàu chở dầu Hải Hà 18 tại Hải phòng, chìm tàu chở dầu tại Phú Quý, Bình Thuận 2019;... Trong khoảng thời gian từ 2013-2018, trên cả nước xảy ra 41 vụ tràn dầu trên biển. Hầu hết các sự cố đều được ứng phó kịp thời.

Thực hiện Kế hoạch thực hiện các nhiệm vụ về giám sát, đánh giá rủi ro, khắc phục và giải quyết hậu quả sự cố tràn dầu, hóa chất độc trên biển giai đoạn 2018 - 2020 của Thủ tướng Chính phủ (ban hành theo Quyết định số 1862/QĐ-TTg ngày 23/11/2017), Bộ TN&MT đang tiến hành thực hiện 02 nhiệm vụ liên quan bao gồm: (i) Nhiệm vụ số 6 về việc “Xây dựng, ban hành Quy trình đánh giá, xác định thiệt hại về môi trường, xây dựng và thực hiện kế hoạch phục hồi môi trường do sự cố tràn dầu, hóa chất độc trên biển”; (ii) Nhiệm vụ số 7 về việc “Xây dựng, ban hành Quy trình lập hồ sơ đòi bồi hoàn thiệt hại do sự cố tràn dầu, hóa chất độc trên biển gây ra”.