Phát triển ngành trong giai đoạn tới tập trung vào những quan điểm cơ bản như sau:
Ngành tài nguyên và môi trường tích hợp đồng bộ và hài hoà giữa quản lý nhà nước với công nghiệp và dịch vụ về bảo vệ môi trường, sử dụng tài nguyên và ứng phó biến đổi khí hậu để nâng cao giá trị, đóng góp của ngành TNMT đối với phát triển KT-XH theo hướng bền vững, nâng cao năng lực cạnh tranh quốc gia, góp phần đảm bảo quốc phòng, an ninh.
Chiến lược phát triển ngành tài nguyên và môi trường: (i) định hướng cho việc xây dựng, phát triển các lĩnh vực trong giai đoạn 10 năm tới, đảm bảo tính thống nhất, ổn định và liên kết nhằm tăng cường vai trò, vị thế của ngành tài nguyên và môi trường, đồng thời góp phần thúc đẩy phát triển bền vững đất nước; (ii) được coi như là một bộ phận của chiến lược PTKTXH quốc gia, gắn kết và tương hỗ với phát triển các ngành, lĩnh vực khác.
Tài nguyên thiên nhiên là tài sản quốc gia, là nguồn lực đặc biệt quan trọng để phát triển kinh tế đất nước, cần được quản lý, khai thác và sử dụng tiết kiệm, hiệu quả, bền vững phù hợp với xu hướng phát triển bao trùm của thế giới.
Môi trường là nền tảng của phát triển bền vững, phải được quản lý, bảo vệ nhằm bảo đảm không ảnh hưởng xấu đến sức khỏe con người, tính ổn định của xã hội và duy trì các hệ sinh thái tự nhiên, bảo tồn các giá trị đa dạng sinh học phục vụ nhu cầu phát triển trong tương lai.
Tận dụng tối đa các lợi ích, cơ hội mà biến đổi khí hậu có thể mang lại để phát triển kinh tế và ổn định xã hội; thích ứng và phát triển dựa vào hệ sinh thái, thuận tự nhiên, phù hợp với điều kiện Việt Nam và xu hướng phát triển chung của thế giới; ứng phó với biến đổi khí hậu là vấn đề cấp thiết.
Quản lý tài nguyên và môi trường, ứng phó với biến đổi khí hậu cần phải được tiếp cận dựa vào thị trường, phát huy vai trò và trách nhiệm của các bên liên quan, chú trọng vai trò của Nhà nước trong phân bổ, điều tiết nguồn tài nguyên thiên nhiên và giải quyết các khiếm khuyết của thị trường góp phần nâng cao sử dụng và bảo vệ, cải thiện chất lượng môi trường sống, ứng phó hiệu quả với BĐKH hướng đến mục tiêu phát triển bền vững đất nước.
Quản lý tài nguyên và môi trường không phải trách nhiệm riêng của nhà nước mà cần sự tham gia của toàn thể xã hội, đặc biệt là doanh nghiệp, các tổ chức nghề nghiệp, hiệp hội và cộng đồng dân cự, hộ gia đình và từng cá nhân.
Tích hợp đồng bộ bảo vệ môi trường, quản lý tài nguyên và ứng phó BĐKH để phát triển bền vững. Quản lý tài nguyên, bảo vệ môi trường và ứng phó với biến đổi khí hậu cần dựa vào định hướng phát triển toàn diện của Đảng, các quy định pháp luật trong nước và quốc tế mà Việt Nam đã phê chuẩn và cần được lồng ghép, tích hợp vào chiến lược, quy hoạch và kế hoạch phát triển quốc gia, các ngành, lĩnh vực và địa phương.
